Pastayı Kesmenin Doğru Yolu
Bir pasta diliminden bahsederken hemen herkesin aklına tek bir şekil gelir:
Halbuki bir pastayı kesmenin doğru yolu bu değildir. 20 Aralık 1906 tarihinde yayınlanan Nature dergisinin 173. sayfasında ünlü İngiliz bilim insanı Francis Galton’un gönderdiği kısa bir bilgi yer alır. Galton’a göre yuvarlak bir pastanın bayatlamasını engellemek için pastayı “doğru bilimsel yöntemlere” başvurarak kesmek gerekir.
Bir yaş pastayı geleneksel şekilde kesince, kesilen kısımlar açıkta kalır ve anında bayatlamaya başlar. Bunu engellemek isteyen İngiliz bilim insanı, doğru kesim yöntemini geometrik olarak açıklamıştı.
Bay Galton’a göre yuvarlak pastayı kesmek için (tabi ki bıçak dışında) bir tek elastik banda ihtiyacımız vardır.
İlk Kan: İlk bıçak darbeleri, pastanın çapına aynı uzaklıkta bulunan, çapa ve dolayısıyla birbirlerine paralel olan iki hayali doğruya vurulur.
Uzun parça yenilmek üzere pastadan çıkarılırken, kalan parçalar elle birleştirilir. Kesilen kısımlar birbirlerine olabildiğince bağlı olsun diye pastanın etrafına bir lastik bant takılır.
İkinci Kesik: İlk kesiğe dik bir şekilde atılır. Kalan pasta dört parçadan oluşur. Parçalar el yardımıyla birleştirilir ve ayrılmaması için yine etrafına lastik bant takılır. Böylece pasta sürekli taze tutulmuş olur.
Galton’un yaptığını denemek için illa pasta kullanmanıza gerek yok. Kağıda çizeceğiniz bir çemberle de yöntem gösterilebilir.
Bi’ Göz Atmakta Fayda Var
Arkadaşlarınızla bir Pazar kahvaltısında berabersiniz. Masaya kişi sayısının bir fazlası kadar gözleme geldiğini fark ettiniz. Son gözlemeye herkes talip olunca oy birliğiyle bir oyun oynamaya karar verildi.
Önündeki gözlemeyi üç düz çizgi halinde bıçak darbesiyle en çok parçaya ayıran kişi, son gözlemeye sahip olacak. (Gözlemenin parçalarını hareket ettirmeniz yasaktır.)
Kazanmak için nasıl bir strateji izlemeniz gerekir?
M. Serkan Kalaycıoğlu
kmatematikatolyesi.com 